Bevallen in bad

Een badbevalling

Een badbevalling (bevallen in bad) is een populaire manier om te bevallen voor veel zwangere vrouwen. Het biedt namelijk een aangename en ontspannen omgeving waarin je je op je gemak kunt voelen tijdens de bevalling. Het warme water in het bad kan helpen bij het verlichten van pijn en spanning en de zwaartekracht maakt het bevallen in bad vaak gemakkelijker. Ook is voor een baby een watergeboorte een zachte, natuurlijke ervaring. De geboorte in water vormt namelijk vloeiendere overgang van de warme besloten baarmoeder naar de buitenwereld. Dit klinkt allemaal ideaal, maar hoe gaat het in z’n werk en zijn er ook nadelen?

Hoe werkt bevallen in bad?

De meeste vrouwen stappen tijdens de actieve fase van de bevalling in het bevalbad. De weeën worden dan steeds krachtiger en het warme water maakt de pijn draaglijker. Na ongeveer twee uur in bad neemt de kracht van het water af en moet je er even uit. Als je dan na een halfuur weer in bad stapt, ervaar je opnieuw de ontspannende werking van het warme water.

Voordelen badbevalling

• #1: water werkt ontspannend. Water heeft een fysiek én mentaal ontspannend effect tijdens de bevalling. Wanneer je in het warme water van het bad stapt, ga je ontspannen en wordt je lichaam gestimuleerd om meer endorfine aan te maken. Endorfine is het kalmerende en pijnstillende hormoon van ons eigen lichaam. Bovendien zorgen endorfines ervoor dat je makkelijker de buitenwereld kunt buitensluiten en je makkelijker naar binnen keert, waardoor je weer makkelijker kunt ontspannen.
• #2: water werkt pijnstillend. Het ongemak van de weeën dat je nog wel ervaart wordt in water meer verdeeld over je lichaam, waardoor het beter hanteerbaar wordt. Het is niet zo dat de weeën geen of nauwelijks pijn meer zullen doen (helaas). Maar de pijn in bad wordt beter te ‘handelen’.
• #3: geboorte verloopt vaak vlotter. In het warme water maak je gemakkelijker oxytocine aan. Oxytocine zorgt voor effectieve, krachtige weeën. Hierdoor verloopt de ontsluitingsfase sneller.
• #4: gemakkelijker bewegen. In water merk je minder van de zwaartekracht, waardoor je makkelijker kunt bewegen en van houding kunt wisselen. Dit zorgt voor meer ruimte in de bekken wat het indalen vergemakkelijkt. Voor vrouwen met bekkenpijn kan bevallen in bad een uitkomst zijn.
• #5: minder kans op scheuren of knip. Hoewel de ontsluitingsfase sneller verloopt in het water, verloopt de uitdrijvingsfase vaak geleidelijker en beheerster. Vaak heb je meer controle over je persweeën en volgen ze elkaar wat minder snel op, waardoor je perineum geleidelijk oprekt. Bovendien maakt het warme water het perineum soepel. Dit heeft tot gevolg dat de kans op inscheuren of inknippen bij een waterbevalling afneemt.
• #6: je geeft je baby een rustige start. Een badbevalling is een prachtige, rustige start voor je baby. Doordat jij minder stresshormonen aanmaakt, ervaart de baby ook minder stress tijdens de geboorte. De kans op poepen (meconium) in vruchtwater met bijkomende risico’s en interventies is daardoor ook lager. De baby wordt gedragen door het water waardoor het makkelijker is voor hem/haar om de spildraai te maken in het geboortekanaal. Ook direct na de geboorte ervaart de baby minder stress. Het water lost slijm op in de neus en keel van de baby, wat het makkelijker maakt om de ademhaling op gang te krijgen. En de baby wordt over het algemeen minder snel afgenaveld waardoor hij/zij extra zuurstof en bloed via de navelstreng binnenkrijgt. Dat helpt dan weer om de longetjes te ontvouwen en op kracht te komen. Pasgeboren baby’s hebben bovendien een duikreflex: onder water sluit de luchtpijp zich automatisch af. Pas als hij koude lucht op zijn huid krijgt, komt de ademreflex op gang. Je hoeft dus niet bang te zijn dat je baby water binnen krijgt. Je kunt je baby dus rustig uit het water tillen en tegen je aan leggen.

Nadelen badbevalling

• #1: het kost geld. Het huren van een bevalbad kost tussen de 170 – 250 euro. Reserveer je bad op tijd, zodat je met 37 weken zwangerschap in huis hebt. Bevalbaden zijn populair, als je lastminute een bad wilt reserveren, heb je kans dat er geen enkel bad meer beschikbaar is. Het huurtarief is afhankelijk van het model dat je kiest, het formaat (1- of 2-persoons) en of het een verwarmingselement heeft. De kosten voor het huren van een bevalbad betaal je als zwangere zelf. In Nederland is het bij de meest zorgverzekeraars (nog) niet mogelijk deze kosten te declareren.
• #2: het is wat meer gedoe. Het is goed om je te realiseren dat het opzetten en het vullen van het bad een dik uur kost, net als het legen en opruimen van het bad. Niet iedereen heeft daar op het moment supreme zin in 😊
• #3: let op de watertemperatuur. De ideale watertemperatuur is 37 graden celcius, net als je lichaam. Het badwater mag niet warmer zijn dan 37,7 graden. Want als je lichaamstemperatuur te veel stijgt, kan de hartslag van je baby te hoog worden. Overigens merk je vaak vanzelf wanneer je het te warm hebt, en zul je liever uit bad willen.
• #4: je hebt ruimte nodig. Je moet er thuis ruimte voor hebben of maken, de verloskundige moet namelijk goed om het bad heen kunnen lopen. Een bevalbad is ongeveer 1.90 x 1.60m groot. Ook moet je vloer sterk genoeg zijn om het gewicht van 650 liter water te dragen.
• #5: na 2 uur uit bad. Na ongeveer twee uur in bad neemt de kracht van het water af en moet je er even uit. Als je een half uur later weer in bad stapt, ervaar je opnieuw de ontspannende werking van het warme water. Het kan dus voorkomen dat je net de heftigste weeën op het droge moet opvangen, of dat je op het droge bevalt.
• #6: afbreken badbevalling. Moet je om medische redenen in het ziekenhuis bevallen dan is het helaas niet altijd mogelijk om in bad te bevallen. Steeds meer ziekenhuizen beschikken over een bevalbad. Hebben ze dit niet, dan kun je overleggen of je je eigen bevalbad mee mag nemen.

Het kan ook zijn dat er bepaalde zorgprotocollen moeten worden gevolgd; bv. bij het breken van de vliezen is het protocol bij sommige verloskundigenpraktijken en/of ziekenhuizen dat je pas in bad mag als de bevalling al wat verder gevorderd is. Ook vinden sommige zorgverleners het lastig om onder water te bepalen hoeveel ontsluiting er is en zij vragen je daarvoor uit bad te komen. Daarnaast vinden niet alle zorgverleners het fijn als de placenta in bad wordt geboren in verband met het meten van het bloedverlies na de geboorte.

Let er ook op dat enkele ziekenhuizen of verloskundigen praktijken geen bevallingen in bad aanbieden. Het is daarom belangrijk om vooraf te overleggen met je verloskundige of arts. Overleg zeker ook wanneer je een medische indicatie hebt, of je wel gebruik kunt maken van een badbevalling voordat je een bad regelt.  

Want in je eigen ligbad bevallen kan vaak niet, omdat ligbaden hier doorgaans te klein voor zijn. Een bevalbad is dieper, zodat je hele buik door het water wordt ondersteund. Er zijn verschillende soorten bevalbaden, denk dus goed van te voren na welk type bevalbad jou fijn lijkt:

• Wil je een één of tweepersoons bevalbad? Het voordeel van het tweepersoonsbad is dat je er lekker languit in kunt liggen tijdens de geboorte of samen in kunt. Nu denk je misschien nog dat je partner niet in bad wil, maar wellicht bedenkt hij zich nog tijdens de geboorte, omdat hij jou beter wil ondersteunen bijvoorbeeld en dan is het fijn om te weten dat dat met dit bad geen probleem is. Hij kan er gewoon bij in. Het tweepersoonsbad is uiteraard ook groter, dus bedenk of dat in je huis past qua omvang en of je vloer het gewicht kan dragen.
• Wil je een bad dat wordt opgeblazen met lucht of wil je een stevig kunststof bad? Vind je het belangrijk dat het bad een zitje heeft? Vind je het fijn als er handvatten op de zijkant zitten zodat je over de rand van het bad kunt hangen en het bad enigszins verplaatst kan worden? Alleen de Birthpool in a Box heeft een ingebouwd zitje en handvatten op de buitenkant van het bad. Er is ook een ovaal wit kunststof bad op de markt met een stevige rand. Dit bad heeft de meeste binnenruimte. Het wordt niet opgeblazen en heeft een verwarmingselement. De opblaasbaden La Bassine en Birthpool in a Box werken niet met verwarmingselementen. Zij zijn zo ontworpen qua marteriaal dat ze maar 0,5 – 1 graad aan temperatuur per uur verliezen wanneer je de warmte afdekhoes gebruikt (afhankelijk van de kamertemperatuur, luchtvochtigheid en luchtcirculatie op de locatie van het bad). Deze hoes gebruik je wanneer je niet in bad zit.

Maar het allerbelangrijkste is dat je ten alle tijden luistert naar je lichaam en daar naar handelt. Voelt het op het moment zelf bevallen in bad niet goed, doe het dan niet!  

Vertrouw op je intuïtie en lichaam!